Dziedzictwo Jana Drożdża - jak Górska Szkoła Rolnicza odmieniła życie w górach

W Limanowej wspomnienia o tych, którzy kształtowali wiejską przyszłość nie gasną. Podczas uroczystości 9 grudnia mieszkańcy i byłe roczniki przypomnieli postać inż. Jana Drożdża - legionisty, pedagoga i organizatora Górskiej Szkoły Rolniczej, która przez dekady zmieniała oblicze gospodarki Beskidu Wyspowego. Jego metody i instytucje wciąż odbijają się echem w lokalnej oświacie i produkcji rolnej.

• Szkoła jako laboratorium gospodarki górskiej - Górska Szkoła Rolnicza im. Marszałka Piłsudskiego
• Łososina Górna pamięta - od okupacji po współczesne uroczystości

Szkoła jako laboratorium gospodarki górskiej - Górska Szkoła Rolnicza im. Marszałka Piłsudskiego

W 1929 roku na fundamentach podupadłego gospodarstwa powiatowego w Łososinie Górnej powstała placówka, która miała stać się wzorem szkolnictwa rolniczego w regionie. Inicjatorem i dyrektorem był inż. Jan Drożdż - absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego i praktyk kształcony także w Szwajcarii i Czechosłowacji. Szkoła łączyła teorię z praktyką - internat, pola doświadczalne i warsztaty współpracujące z uczelnią wyższą dawały młodzieży konkretne umiejętności.

W dorobku placówki były także lokalne inicjatywy gospodarcze: powołanie Spółdzielni Mleczarskiej w 1929 roku, uruchomienie Pierwszej Karpackiej Serowarni produkującej sery ementalskie i masło w lutym 1935 roku, a wcześniej - wzorcowa bacówka dla hodowli owiec z 1932 roku. Szkoła wydawała publikacje i prowadziła kursy dla rolników - stała się centrum wymiany wiedzy dla Beskidu Wyspowego.

“Obowiązek młodzieńca polskiego, a może i entuzjazm, pociągnął mnie do Legionów”
— Jan Drożdż

Łososina Górna pamięta - od okupacji po współczesne uroczystości

Placówka działała również w trudnych czasach - w okresie okupacji funkcjonowała pod nadzorem, lecz równocześnie była schronieniem i wsparciem dla wielu Polaków oraz ruchu oporu. Dyrektor Drożdż był dwukrotnie aresztowany przez gestapo, a po wojnie szkoła przeszła kolejne przekształcenia aż do likwidacji w 1951 roku. Mimo szykan jego wiedza pozostała cenna - w 1954 roku podjął pracę w Stacji Doświadczalnej w Jazowsku. Wyczerpany przeżyciami zmarł w 1955 roku i został pochowany w Łososinie Górnej.

Jego podejście do wychowania i gospodarowania zawierało myśl, którą powtarzał wielokrotnie:

“Chcąc wprowadzić zmiany w materii, trzeba zacząć od ducha”
— Jan Drożdż

Odbudowa pamięci o legionistach i nauczycielach rozpoczęła się pod koniec lat 80. Szkoła podstawowa w dzielnicy Łososina Górna wraz z parafią i organizacjami takimi jak Stowarzyszenie Ziemi Limanowskiej przywróciły obchody i opiekę nad miejscami pamięci. W ostatnich latach miały miejsce konferencje i publikacje przypominające dorobek Górskiej Szkoły Rolniczej - m.in. inicjatywy ZSP nr 4 w Limanowej.

Roczne obchody, odsłonięcia tablic i opieka nad pomnikiem legionistów stały się stałym elementem kalendarza społecznego - to dzięki nim kolejne pokolenia poznają historię i znaczenie pracy Drożdża dla regionu.

Mieszkańcy widzą dziś w tej spuściźnie element codziennego dziedzictwa - nie tylko jako historię, ale jako praktyczny wzorzec działania: szkoły i organizacje lokalne kontynuują przekazywanie wiedzy praktycznej, a pamięć o ekspertach z przeszłości pomaga budować tożsamość miejsca i promować racjonalne gospodarowanie górskim terenem. Warto odwiedzić pomnik i Izbę Pamięci w Łososinie Górnej, uczestniczyć w uroczystościach szkolnych oraz korzystać z lokalnych inicjatyw edukacyjnych przypominających o tradycjach rolniczych regionu.

na podstawie: UM Limanowa.